Bijzonderheden over Vietnam en zijn inwoners

Wie had dat gedacht? Zo snel alweer een heel verhaal en dat terwijl ik nog niet zo heel lang geleden schreef dat ik niets meer wist te vertellen de vorige keer. Het is niet dat er nu zoveel is gebeurd sinds de laatste keer, maar ik heb me wel wat meer herinnert en ook meer tijd gehad om te schrijven.

Hier kun je trouwens zien waar mijn huis zich bevindt in HCMC: http://g.co/maps/tuku8.

En voor wie meer wil lezen over de activiteiten van de drakenkinderen en wat ik in mijn vrije tijd doe: www.lesenfantsdudragon.com/attachments/File/Newletters/Newsletter-November_2011_-_English.pdf.

Ik heb ook nog wat foto's geplaatst, voornamelijk van Hanoi.

bouwen
Als er hier gebouwd wordt, gaat dat bijna allemaal met de hand. Cement wordt ter plekke gemaakt en soms vraag ik me wel af of het allemaal even goed materiaal is wat ze gebruiken. Bijvoorbeeld het cement, is dat wel zo goed als het zo ad hoc wordt gemaakt. Ook de fundamenten zijn niet echt met heipalen geslagen. Als het één verdieping is, is dat niet zo erg, maar hierachter zijn het er toch minstens vijf. En dan ga ik voorbij aan de veiligheid want als ik ze soms zie hangen aan touwtjes of zie werken op stellages zonder echte veiligheidsvoorzieningen. Het grappige is dat op veel gebouwen wel een banner hangt, met veiligheid heeft voorrang. De bouwvakkers slapen allemaal op de werkplek. Ze richten dit als een huis in, met televisie, kookgelegenheid en vaak wonen er ook de vrouwen van. Ze wassen zichzelf en kleding ter plekke. Ik weet niet of dit is om te voorkomen dat er gestolen wordt of omdat ze te ver weg wonen. Het scheelt in ieder geval reistijd.
Bij het kantoor in de straat wordt ook veel gebouwd. Hotels en kantoorpanden. Ons pand stond ook de nominatie, maar volgens mij inmiddels niet meer. De receptie is opgeknapt, evenals het trappenhuis en de ruimtes bij de lift: geverfd en plantenbakken neergezet. De toiletten hebben ze helaas overgeslagen. Ook is er een hotel gebouwd. Gelukkig in dezelfde stijl als het hotel dat er al stond en waar het aangeplakt is. Het is heel interessant om te zien hoe ook hier weer veel dingen met de hand worden gemaakt en er plekke. Vanwege de bouwvakkers was er het pandje waar ik mijn fruitshakes haalde. Helaas maken ze die nu niet meer, ondanks dat het nog wel aangeplakt is. Jammer, nu op zoek naar een andere locatie of meer betalen. In ieder geval krijg ik minder suiker binnen, maar ook minder vitaminen. Mijn favorieten waren namelijk advocado- of aardbeienshake en die zijn heel gezond.

verblijf
Onlangs kwam ik erachter dat je bij de immigratiedienst, vlak bij waar ik werk, voor weinig geld je visum kunt verlengen. Er werkt zelfs iemand die goed Engels spreekt. Jammer, dat ik dit niet eerder geweten heb, want het scheelt echt veel geld. Ik begrijp niet waarom deze informatie nergens eenvoudig te vinden is. Dat de reisbureautjes dit niet vertellen, snap ik. Het is hun business. Hopelijk heb ik het niet nodig, want lukt het om een verblijfskaart te krijgen. Ik hoorde pas het verhaal van mijn mededocent in het weeshuis dat hij die niet kan krijgen. Zijn huis bestaat namelijk niet. Op dat adres is alleen een tuin geregistreerd. Dat was een minder aangename verrassing toen hij bij de politie kwam. Dan toch liever mijn 'probleem' dat het adres waar je denkt dat je woont alleen voor het gemak is, maar het echte adres is een ander. Maar dat zou niemand weer weten te vinden. Toen ik aan de manager vroeg om een document van de politie dat ik kon gebruiken, vroeg ik haar om een document met het adres waar ik woon erop. Op het document dat ik had gekregen voor het openen van de bankrekening, stond namelijk niet het adres waarop ik woon. Vervolgens kreeg ik het document en daarop stond nog steeds het andere adres. Dus de volgende dag op naar de manager en vraag haar om een document waarop het adres staat waar ik woon. Ze legt uit dat dit huis of appartementgebouw twee adressen kent. Het officiële adres dat op het document staat en het adres dat gebruikt wordt om het te vinden. Verwarrend en handig tegelijk. Verwarrend want hoe moet je dat nu weten en handig want op geen enkele plattegrond staat het eigenlijke adres.
Nadat ik alle documenten had of kopieën gemaakt, ondertekend en wel door de eigenaresse van het bedrijf, moest ik alleen nog foto's laten maken. Ik naar de winkel en werd even in verwarring gebracht omdat het meisje in de winkel een ander formaat noemt dan ik in mijn hoofd had. Ik zeg dat ik bel om het door te geven. Deze keer laat ik er acht maken want scheelt bijna niets in prijs en dat had ik de vorige keer moeten doen. Ik laat Thu bellen en ze vertellen haar dat het iets later wordt want er is geen stroom. Op weg naar huis ga ik de foto's halen en ze waren me vergeten een bonnetje te geven, het is dus even zoeken. Gelukkig vindt ze de foto's. Als ik die vergelijk met die van de vorige keer, is het formaat wel hetzelfde, maar ik ben niets groter. Hopelijk accepteren ze die, want in Nederland heb ik al ervaring met pasfoto's die niet goed waren. Eerst wil ik langs de immigratiedienst gaan, voordat ik naar m'n werk ga. Maar er komt een nieuwe medewerker en ik weet niet of ik op tijd terug zal zijn. Later maar dus. Ik ga samen met Thu op de brommer. Alleen het regent als we beneden zijn, even wachten dus. Een half uur later gaan we toch. Ik schrijlings gezeten achter op de brommer want ik heb een jurkje aan. 's Avonds heb ik namelijk een netwerk event. Thu moet nog even de juiste envelop kopen waar alles in moet en waarop de foto's geplakt moeten worden. Er ontbreekt nog een kopie van het visum, dus die gaat Thu maken. Daarna is alles compleet, in één keer. Ik mag een week later terugkomen om de verblijfskaart op te halen. Morgen is het zover (hopelijk).

elektriciteit
Over dat uitvallen van de stroom. Dat is iets wat hier heel normaal is. Soms is het gepland, maar regelmatig vanwege overbelasting of weet ik wat voor reden. Als je in district 1 rondloopt en je ziet of liever gezegd hoort overal generatoren, dan weet je weer hoe laat het is: zonderstroomtijd. Toen mijn fruitshakebar nog fruitshakes maakte, betekende dat geen shake, want geen elecriciteit. Het is hier echter wel een probleem, want er wordt meer verbruikt dan er gemaakt wordt. Niet heel raar als je weet wat er allemaal aan staat. De nieuwste en hoogste toren, is tot halverwege de nacht verlicht. Overal airco aan, maar dan laten we gewoon de deuren open zodat het buiten ook wat frisser wordt. Heel af en toe trek ik dan de deur dicht, want dat ze open staan doet mijn groene hart pijn. Maar ja dat is een druppel op een gloeiende aardbol. Milieubewust zijn ze nog niet echt hier, plastic wordt op straat gegooid, zelfs vanuit de bus. Raampje open en gooien maar. Oppassen dus als brommerrijder. Op zich wel te begrijpen als ze nog niet heel lang geleden met bananenbladeren werkten. De elektriciteitskabels hangen hier als kluwen garen boven de straat of langs de huizen. Als er in sommige straten een hoogwerker zou moeten komen vanwege een brand of zo, kan dat niet eens, want je kunt de kabels niet even loskoppelen. Hoe ze dat doen geen idee.

hulpdiensten
Hetzelfde vraag ik me af, als een brandweer- of politieauto of ambulance met spoed ergens naar moet. In de spits en ook daarbuiten is het soms onmogelijk voor de brommers of auto's om uit te wijken. Dus ik hoop niet dat ik ooit een ambulance nodig heb. Pas zag ik ook hoe de politie probeert de weg vrij te maken. Wellicht voor hoogwaardigheidsbekleders? Een aantal motoren komen met zaailichten en sirenes aanrijden. De agent die achterop zit, zwaait met zijn wapenstok dat iedereen aan de kant moet. Nou ik moet zeggen dat het weinig indruk maakt, dus of het helpt? Ook hier weer het probleem dat het met een motor misschien nog wel lukt om ergens tussendoor te komen, maar niet met een auto. Hier zouden auto's die op hun zij kunnen bewegen of die omhoog gekrikt kunnen worden zodat ze alleen met de wielen zelf door het publiek moeten en de auto zelf hoog in de lucht.

kerst
Nu de kerst eraan komt, wordt er nog meer verbruikt. Want kerst is gearriveerd in Vietnam. Het blijft altijd een vreemde ervaring om winterlandschappen te zien bij een temperatuur van meer dan 25 graden C. Warenhuizen worden ingepakt in lagen lampjes en weet ik wat nog meer. Er is een pand in de straat waar mijn kantoor is, dat heel veel lampjes heeft. Als je er langs loopt, is het gewoon warm. Dit zal overigens best wat aan elektriciteit kosten. Steeds meer winkels worden ingepakt en zeer overdadig versierd. Je kent de panden niet eens terug. Ornamenten worden gedemonteerd, want er moet kerstverlichting komen. Overal is het kerst wat de klok slaat in HCMC. Hoe wij in Nederland versieren haalt het niet bij hoe ze het hier doen. Op kantoor hebben we nu ook een kerstboom. Van plastic natuurlijk, want echte zijn er niet veel. Voor de Duitse gemeenschap worden speciaal bomen vanuit Duitsland ingevlogen. Ook lekker groen, wel wat de boom, maar niet wat de rest betreft. Ik heb m'n eerste kerstgeschenk al ontvangen. Van de huiseigenaar: een fles wijn uit Dalat. Rood, maar niet van druiven gemaakt maar van de vrucht van moerbeiboom. Dat is de boom die nodig is voor de zijderupsenteelt. Eindelijk ben ik ook achter de naam van de boom die Khanh de mayflower noemt. Hij bloeit weliswaar in mei, maar de naam is flamboyant. De Vietnamese naam is weer anders, de staart van de foenix. Het centrum staat er hier vol mee en ik kijk al vol verwachting uit (niet naar sinterklaas) naar het moment dat deze bomen gaan bloeien. Een geweldig gezicht is dat met al die mooie rode bloemen. Nu de hele stad versierd wordt, zie je vaak Vietnamezen met fototoestel foto's van elkaar nemen op de gekste plekken als het maar iets is wat met kerst te maken heeft. Met natuurlijk het V-teken. Op straat verschijnen overal kraampjes met allerlei kerstdingen, waaronder Kerstmanoutfits. Ze hebben ze ook in miniformaat en onlangs zag ik al een kindje op de brommer in kerstman (of vrouw, want het was een meisje) kleding. Ook zag ik kerstondergoed in een etalage hangen.

Vietnamese mentaliteit
Ik heb al eerder geschreven over de passiviteit of liever gezegd het ontbreken van proactief optreden. Laatst was daar wel een heel duidelijk voorbeeld van. Een vriend van diezelfde mededocent heeft een chocoladebedrijf, ze maken chocolade. Toen hij een paar dagen in het ziekenhuis lag, kwam de elektriciteitsrekening. In het bedrijf werken een aantal mensen, maar niemand heeft de baas gebeld en niemand heeft de rekening betaald. Het ging om een bedrag van 175 euro. Dus best veel, maar nou ook niet weer zo ontzettend. Toen er niet betaald werd, is de elektriciteit afgesloten. Met als gevolg dat alle chocolade is gaan smelten. Want de koelkasten deden het immers niet meer. Nog steeds was er niemand die belde naar de baas. Dus toen deze na een verblijf in het ziekenhuis, wat niet voor z'n plezier was, terugkwam, was dat geen leuke verrassing. Niet alleen alle chocolade bedorven, maar natuurlijk alle koelkasten en andere spullen die dreven in een zee van chocola. Wat ook altijd hilarisch is, is als je net iets hebt verteld of als er iets is verteld of een vraag beantwoord, wordt er een vraag gesteld die misschien niet letterlijk hetzelfde is, want andere bewoordingen. Maar toch wel heel erg hetzelfde. Of ze het de eerste keer dan niet hebben begrepen maar dat niet durven zeggen vanwege gezichtsverlies en daarom de vraag herhalen of vanwege een andere reden. Het is me nog niet duidelijk, maar het komt regelmatig voor bij verschillende mensen. Ik kan er nog om lachen. Soms laten de Vietnamezen een logica zien, die mijn pet te boven gaat. Ik heb geprobeerd een voorbeeld te beschrijven, maar dat is lang zo leuk niet als het te horen. Dus helaas kunnen jullie er niet van genieten. Als jullie langs komen, kun je het wellicht in levende lijve meemaken. Misschien lukt het me binnenkort wel een voorbeeld op papier te verwoorden. Vanmorgen in de bus was er weer sprake van een zeer ongeduldige buschauffeur die misschien heel nodig moest plassen, want hij probeerde bus naar het busstation te jagen. Alleen in de spits wil dat niet helemaal. Als mensen wilden uitstappen, moesten ze al bijna beginnen als de bus nog reed en ze kregen amper de tijd om uit te stappen. Hij stopt op de raarste plekken of de mensen moeten uitstappen als hij toch stil staat, en dat is niet altijd bij de halte. Vlak voor mijn halte slaat hij ineens af. Hij stopt in de bocht en blokkeert het verkeer. Ik stap uit en zeg in het Vietnamees dat het niet goed is wat hij deed en dat hij langzamer moet rijen. Het maakt geen enkele indruk ben ik bang. Vaak wordt hier gebruik gemaakt van flip-overs bij cursussen. De Vietnamezen maken daar dan foto's van. Scheelt aantekeningen maken, dat wel. Ook hier werd de gebruikelijke groepsfoto gemaakt met ook hier weer het Victory-teken.

eten en snoepen
Nog even verder over chocola. De Vietnamese chocolade is niet te eten, althans ik vind hem niet te eten en er zijn er meer. Het is heel jammer, want ze verbouwen cacao dus je zou denken dat het geen probleem hoeft te zijn. Er wordt ook Van Houten chocola verkocht, maar die is in Indonesië gemaakt. Ik heb geen idee of die lekker smaakt en zoals wij chocolade kennen. Ik wil het risico niet lopen en koop die niet. Het kan zijn dat de Vietnamezen de chocola wel lekker vinden. Ik houd het maar bij toblerone of Engelse chocolade. Die is net zo duur als je in Nederland voor chocolade zou betalen. Dus voor de meesten hier is dat duur, maar voor mij valt het wel mee en chocolade hoef ik dus gelukkig niet te missen. Wat ik wel mis zijn alle lekker toetjes in grote verpakkingen. Hier hebben ze alleen maar miniverpakkingen, iets van 100 gram gaat er in een bakje. Gelukkig hebben ze wel lekkere yoghurt, die heb ik nog niet zo lang geleden ontdekt. En zonder suiker, want de Vietnamezen gooien het liefst overal suiker in. Zelfs melk wordt verkocht met suiker. En dan bedoel ik niet een soort yokidrink, maar gewoon melk met suiker. Gelukkig is het merendeel van de melk hier, houdbare melk en zonder suiker. Die vind ik namelijk lekker en gebruik ik voor mijn ontbijt. Wat me wel is opgevallen dat deze melk toch sneller zuur is, zelfs in de koelkast dan de Nederlandse houdbare melk. De Nederlanders hebben hier een groot marktaandeel. Friesland Foods verkoopt allerlei melkproducten onder de naam Dutch lady. En vaak als de mensen horen dat ik uit Nederland kom, krijg ik te horen of ik zeg het zelf 'ik ben een Dutch lady'.

weeshuis en kinderen
Het is alweer even geleden, maar ik vergat het de vorige keer te schrijven, maar een van de jongens in het weeshuis heeft geld uit mijn portemonnee gestolen. Ik liet mijn tas met alles erin altijd op of voor de kast staan. Dat ging altijd goed. Totdat ik naar huis ging op een avond en wat in mijn tas deed en mijn portemonnee op een andere plek zag dan gebruikelijk. Ik maakte hem open en zag dat er geld weg was. Ik had namelijk die ochtend betaald met 200.000VND om mijn lunch te kopen en er moest dus nog zeker 150.000VND zijn. Maar dat was nou juist het bedrag dat ontbrak. Een heel vervelende gewaarwording. Niet vanwege het geld, maar de gedachte dat een van de jongens dit heeft gedaan. Dus een van de jongens voor wie je wel eens wat koopt, die je trakteert, die naar je lacht en waarmee je speelt, pakt geld uit je portemonnee. Misschien denkt hij wel dat ik zo rijk ben en dat ik het gemakkelijk kan missen (wat voor beide dingen ook wel zo is en zeker vergeleken met hen). Een les dus en vanaf nu houd ik altijd alles bij me zoals geld en telefoon. Niet vergeten moet worden dat deze kinderen allerlei soorten achtergronden hebben en soms op de straat geleefd hebben. Het was dus ook wel heel aantrekkelijk en makkelijk om aan geld te komen zodat je eindelijk ook wat kunt kopen. M'n laptop laat ik er nog wel inzitten, want dat valt toch op (hoop ik maar). Toen ik niets wilde kopen voor Huy en Quy uitlegde dat mijn geld gestolen was, was zijn reactie direct dat hij het niet gepakt had. Nou dat had ik ook niet gezegd, maar het was wel schattig om zijn reactie te zien. Een paar weken later vertelde ik dat ik niet veel geld bij me had omdat dat onlangs was gestolen. Ik probeerde dat in het Vietnamees uit te leggen, maar Huy begreep me verkeerd. Hij wilde graag weten waarom ik geld had gegeven aan een van de kinderen. Toen uitgelegd dat ik dat niet had gedaan, maar dat een van de kinderen geld had gestolen.
Ik laat de kinderen altijd met mijn telefoon spelen. Ik heb er talloze niet al te gewelddadige spelletjes opgezet. Onlangs was de telefoon niet beneden, maar had een van de jongens hem mee genomen, omdat ik niet in de buurt was om hem terug te geven. Dat hoorde Jerôme en ik kreeg de wind van voren dat ik de jongens niet met de telefoon moest laten spelen, want dat wekte verwachtingen. Zij willen dan ook zo'n ding. Beetje raar, want velen hebben ook een telefoon. Ik liet de jongens 'stiekem' gewoon doorspelen. Tot onlangs frater Jerôme ze weer zag en de telefoon terug gaf aan mij met de opmerking dat de kinderen te veel spelletjes spelen en dat hij graag wil dat ze bewegen Ze zijn een beetje verslaafd zei hij en hij schaamt zich voor de kinderen. Niet alleen op dat moment overigens. Want hoe vaak de kinderen niet te horen krijgen dat ze nietsnutten zijn, niet hard genoeg werken. Een enkeling uitgezonderd, want dat zijn de lievelingen van hem. Overigens is hij wel iets veranderd sinds kort. Wat er in hem gevaren is, niemand die het weet, maar het valt op. Het is ineens een mens. Hij eet met de kinderen mee. Al is dat weer relatief. Hij eet met hen, maar niet hetzelfde. Hij krijgt zijn eigen luxe maaltje voorgeschoteld. Onvoorstelbaar, toen ik dat hoorde viel mijn mond open. Sinds enige tijd wordt er zelfs muziek gedraaid. De frater wil ook dat de oudere jongens elke dag drie zinnen Engels leren aan de jongere kinderen van hun groep. Dat is prima, alleen wordt er weer direct een wedstrijd van gemaakt. Dat stimuleert ook wel weer, maar altijd dat competitie-element. Ook werd gezegd dat als ze Engels willen praten dat met Elodie, Alexander en met mij kan. Op sommige vlakken is hij nog niet veranderd, want ik stond bij Alexander en Jrôme en we praten over het toneelstuk dat ze aan het oefenen waren. Tot Jerôme zegt dat hij en Alexander iets heel belangrijks te bespreken hebben en of ik maar even wil ophoepelen. Dat zij hij niet met die woorden (en zeker niet in het Nederlands), maar de toon was des te duidelijker. Ook Alexander was perplex door de manier waarop dit gebeurde. Regelmatig worden kinderen weggestuurd omdat ze zonder toestemming zijn gaan internetten of zich op een andere manier niet hebben gedragen of hij weet er niet mee om te gaan. Dat niet gedragen is dan in de ogen van Jerôme. Naar de buitenwereld wordt vaak een verhaaltje opgehangen waarom de kinderen er niet meer zijn en dat is niet de waarheid. Ook is onlangs een van de leraren de wacht aangezegd en gezegd dat hij weg moet, ook hij schijnt zich niet helemaal gedragen te hebben (met geld enzo dan), de andere docent daarentegen misschien wel maar die gaat soms tekeer tegen de kinderen waarbij er ook niet wordt afgezien van geweld gebruiken. De grotere jongens zien dat voorbeeld en gedragen zich op dezelfde manier naar de jongere kinderen. Alexander probeert er wat van te zeggen, maar dat valt niet altijd mee. Een tijdje terug heb ik geschreven over het feit dat Huy mij niet mocht aanraken of een knuffel geven, waarop ik heel onpedagogisch heb gezegd dat het best mocht. Het frappante is dat toen ik op een gegeven moment Jerôme zag en een van de jongens knuffelde hem, hij gelijk zei dat hij als een soort vader is en dat ze daarom zo doen. Mijn reactie was dat het natuurlijk heel normaal is dat ze dat doen, omdat hij hun surrogaatvader is. Maar waarom hij zich gelijk moest 'verdedigen', weet ik niet, want zo heb ik het wel ervaren. Misschien is hij ook jaloers dat de kinderen met anderen knuffelen want hij is hun vader….. Hij reageert namelijk op dezelfde manier naar Alexander toe, dus het scheelt dat het niet persoonlijk is.
Pas ook een interessante ervaring gehad met een van de jongens, Bau. Het is een heel verlegen ventje en het heeft heel lang geduurd voordat er een contact was en elke keer dat ik kwam moest ik weer het ijs breken. Dat betekent volgens mij wel dat hij dus wel heel slechte ervaringen heeft met mensen of het afscheid nemen. Hij woont er samen met zijn broer. Dat geldt overigens voor meer jongens, dat ze er met hun broer of neef wonen (in de loop komen we, Elodie vooral omdat zij er hele dagen is en de hele week, dat er veel broers/neven wonen). Vaak de jongsten of juist de oudsten van een gezin met meer kinderen en te arm om de kinderen thuis te laten wonen. In de loop van de dag komt hij meestal wel los, maar dan nog. Hij zei dat ik een goed mens was, omdat ik daar kwam. Ik heb gezegd dat ik het gewoon heel leuk vind om daar te komen. Toen hij hoorde dat ik er een paar keer niet zou zijn omdat ik met de feestdagen niet in Vietnam was, vroegen hij en Huy direct wanneer ik dan weer terug kwam. Ook zei hij later hij dat hij verdrietig was, omdat ik er een paar weekenden niet zou zijn. Ik zei dat er anderen zouden zijn. Hij: maar dat ben jij niet. Onlangs was ik in het weeshuis en heb met Huy gebadmintond. Het was heel leuk en we hebben wat afgelachen. Vaak probeert hij me uit en vraagt wat als ik dan nee zeg, pakt hij mij hoofd en schudt ja met mijn hoofd. En als we er niet uitkomen met de taal weet hij het heel goed uit te beelden. Wat hij ook helemaal geweldig vindt, is om op mijn schouders te zitten en dan wat rond te lopen (ik althans) en vooral in de spiegel te kijken. Als ik filmpjes opneem van hem of anderen vindt hij dat ook geweldig om naar te kijken en kan hij er niet genoeg van krijgen. Een tijdje geleden had ik met Huy muziek geluisterd en pas week vroeg hij weer of ik m'n koptelefoon bij me had. Die was ik vergeten, maar toen ik hem bij me had, vroeg hij of ik Vietnamese muziek had en ja dat heb ik, dus luisteren. Heel grappig is dat zijn favoriet dezelfde is als die van mij. Ik liet hem kiezen welke zanger of zangeres hij wilde horen. Hij koos voor Dan Truong. En het eerste liedje, mijn favoriet, wilde hij horen en nog een keer en nog een keer. Voordat ik wegging wilde hij het liedje nog een keer horen, maar ik wilde de computer niet helemaal opstarten. Toen voerde hij een scene op van een zielig jongetje. De anderen keken me aan, maar na verloop van tijd was wel duidelijk dat het toneelspelen was. Ook met Bao nog een grappig gesprek gehad. Hij kwam aan met een aapknuffel en met behulp van dat dier hebben we een gesprek gevoerd in het Engels. Dat was heel leuk. Bao en Huy vragen vaak als ik kom of ik mee blijf eten en of ik de volgende dag (dus zondag) weer kom. Als Huy hoort dat ik blijf mee-eten begint hij helemaal te stralen. Nog niet zo heel lang geleden had ik m'n telefoon met spelletjes niet bij me en ook m'n laptop niet. Zegt Huy, da's ook fraai je hebt helemaal niets bij je. Ook niet leuk. We gaan wat drinken en daarna overtuigt hij me om een tol te gaan kopen. Hij kan zo lief kijken en weet heel beeldend duidelijk te maken wat hij wil. En wie kan zo'n charmeur weerstaan? Ik deze in ieder geval niet (het is jammer dat jullie het niet in het echt kunnen zien). Het is niet zo'n ouderwetse tol zoals ik vroeger had met een touwtje eromheen draaien dat aan een stokje zit, nee een moderne. We lopen naar de plek waar ze die verkopen. Het is een aardig eindje lopen en eindelijk zie ik ook de velden waar ze elke ochtend voetballen. Op kunstgras, dus regelmatig hebben ze flinke schaafwonden. Ik heb niet heel veel geld bij me, vanwege mijn ervaring, dus hij moet tevreden zijn met een simpele. Op de weg terug is er een ijscoboer en ik heb nog net genoeg geld in m'n portemonnee (30 eurocent) om een ijsje voor Huy en Linh te kopen. Voordat ik naar huis ga, ga ik even bij de jongens zitten om mee te kijken naar de film die getoond wordt. Het is niet veel, maar ach. Huy zit er ook en ik ga achter hem zitten. Na verloop van tijd leunt hij tegen me aan en ik knuffel hem. Als ik weg wil gaan houdt hij me tegen door z'n armen om mijn armen heen te 'draaien'. Na verloop van tijd laat hij me gaan. De volgende dag heb ik m'n laptop wel bij me en hij is helemaal gelukkig want dan kan hij weer naar het liedje luisteren. Ook kijkt hij naar wat filmpjes van hemzelf. Dat vindt hij ook leuk.
Anderen vragen aandacht op een andere manier, bijvoorbeeld door op je schouder te tikken en dan te doen alsof zij het niet waren of dan gauw weg te rennen of lopen. Ook bedelen om mee te gaan drinken of om kauwgum of iets anders vragen. Ik snap het wel, maar vind het niet goed. Dus ik zeg ook regelmatig nee. Probleem is dat ze niet allemaal Engels spreken, dus soms lastig uit te leggen.
Het is een katholiek weeshuis, dus er wordt heel wat afgebeden. Toen ik er weer eens was probeerden Huy en Linh me iets uit te leggen. Ik snapte het niet, maar op een gegeven moment namen ze me mee. Ik dacht voor een wandeling. Maar nee we gingen naar een winkel waar ze beeldjes verkopen van Jezus, Jozef en Maria. En dan heel kitsch met glitter en weet ik wat nog meer. Huy wilde er erg graag één en het was niet superduur. Alhoewel je van dat bedrag ook kunt eten hier. Dus een beeldje gekocht van Jozef en terug naar het weeshuis. Daar werd de kast heringericht als een soort kapelletje. Linh en Huy hadden al meer beeldjes. Toen hij er een tijdje later om nog een vroeg, heb ik dat geweigerd. Dit is zo al 'genoeg'.
Ook met Tuan Anh een gesprek gevoerd over zijn dilemma's. Hij is al 17 jaar en moet soms optreden naar de jongens toe. Hij vindt dat lastig vertelde hij, want hij wil dat niet graag (hij heeft ook in de positie gezeten dat hij een van de jongeren was, maar vanwege Jerôme moet hij wel. Verder vertelde hij over zijn vriendin en dat hij niet per se een baan wil om geld te verdienen om rijk te worden. Hij wil een baan maar met voldoende salaris. Ook zou hij wel een weeshuis willen starten.
Een keer per maand worden er verjaardagen gevierd voor de kinderen. Dan voeren ze een stukje op, komen er zangers of acteurs en wordt er taart gegeten. Helaas beginnen ze meestal op een tijdstip dat ik het niet kan bijwonen als ik met de bus naar huis wil. Ik zou een taxi of xe om kunnen nemen, maar dan wordt het laat. Onlangs was er een groep van 38 Singaporezen, jongeren van 15 jaar oud. En zij aten ander eten dan de kinderen. Natuurlijk werd er voor betaald, maar toch dat de kinderen dat zien en zelfs bedienen, moet niet altijd eenvoudig zijn. Erger vind ik dat Jerôme ook ander eten krijgt dan de kids. Hij eet ook een klasse beter. Ik vind het eten ook niet altijd geweldig, maar uit solidariteit eet ik wel mee. Zelfs als er een randje vet aan het vlees zit, doe ik figuurlijk m'n ogen dicht en slik het door met een grote hap rijst. Ik kan toch niet kieskeurig zijn als de jongens het allemaal opeten. Als er dingen zijn die ik echt niet lekker vind, zoals bepaalde vis of een soort van vlees, dan zeg ik wel dat ik het niet lekker vind. Overigens zijn er ook andere jongens met wie er wel een band is. En als een van de kleintjes verdriet heeft, heimwee of anderszins, dan probeer ik ze te troosten. In ieder geval door ze te knuffelen of een kus te geven. Er woont zelfs een jongetje dat z'n ouders nog heeft, maar in het weeshuis woont om ervaring op te doen ofzo. Beetje overdreven, want hij is pas 9 jaar oud. Dat moet vreselijk zijn voor zo'n jochie.
Om weer terug te komen op de Singaporezen. Op de laatste dag van hun verblijf werd er gezamenlijk gegeten. Dat vond plaats op de tweede verdieping, want dat is de verdieping met de meeste plaats. De begane grond is qua oppervlakte net zo groot, maar verdeelt in verschillende ruimtes en de eerste verdieping is de slaapzaal met alle stapelbedden. Er was heerlijk gekookt: curry en hotpot. Ik kon helaas niet de hele maaltijd blijven, vanwege de gebruikelijke laatste bus. Ik dus naar beneden en werd begeleid door Quy. Bleken alle deuren en poorten op slot te zijn. Heel goed, maar dan is het wel handig om te weten wie de sleutel heeft. De eerste reactie was, klim over het hek. Maar dat ging me iets te ver. Toen is Quy heel lief op zoek gegaan naar degene die de sleutel heeft, en na verloop van tijd, kon ik toch vertrekken. Gelukkig was de laatste bus nog niet geweest.
Pas gingen we weer naar Minh Tam om les te geven. Het was de zoveelste keer dat we min of meer voor niets kwamen. Vorige week was er een boeddhistische dag en werd er gebeden en daarna gegeten. Moesten er nagels geknipt worden en waren de kinderen sowieso niet gemotiveerd. Dus ook weinig les. Ik ga er dus mee stoppen, want naast mijn baan, het andere vrijwilligerswerk, levert mij dit teveel frustraties op en kost het me teveel negatieve energie. Ik denk er al langer over om te stoppen, maar dat was de druppel. Jammer, maar ik moet ook een beetje aan mezelf denken. Eerst was het dat de kinderen examen hadden en helemaal niet komen, later was het 5 minuten. Maar ik heb geen idee of het Vietnamese 5 minuten zijn en wil daar ook niet op wachten. Ik ga dus weg. Ik moet nog wel even wachten op de xe om, want de zoon van Jeff heeft de brommer mee dan rijd ik met de xe om. Deze werd ruw van zijn koffie weggeroepen en moest nog wel even betalen toen we weer langs reden. Ik probeerde hem uit te leggen dat hij zijn koffie wel kon opdrinken, maar of hij begreep me niet of wilde mij niet laten wachten. Op dus naar het andere weeshuis (dat van Huy dus) daar waren de reacties blijer en ik kon gelijk mee-eten (het was 11 uur). Wel nog even m'n frustraties geuit bij Elodie en Alexander (de Fransen die ook in het weeshuis lesgeven dan wel spelen, Alexander werkt ook in een ziekenhuis met geestelijk zieke kinderen want hij is kinderpsychiater). Later hoor ik dat het nog zeker 15-30 minuten heeft geduurd voor de kinderen kwamen.
Vandaag kreeg ik een mailtje van de vice-president van de vereniging. Hij was in het weeshuis van Huy geweest en de frater had gezegd dat Huy problemen had veroorzaakt. Hij had iemand op school bedreigd en was drie dagen weggebleven. Vervolgens hebben ze hem ergens anders terug gevonden. Ik schrok en was verbaasd dat ik niets van Elodie had gehoord. Dan zegt Marc dat als de school hem niet terug neemt, hij naar een beroepsopleiding gaat. Ik vraag of het echt om 'mijn' Huy gaat, want die is pas 9. Dan blijkt dat het om de andere Huy gaat. Nog steeds vreselijk en ik ben benieuwd wat er is gebeurd, want ik had niet de indruk dat Huy zo gewelddadig was. Hij is heel verlegen en heeft tijd nodig om te ontdooien. Het is een ondeugd en heeft altijd wat, zoals dat verhaal met de handboeien. Dat ging over hem. Het is toch vreselijk dat hij drie dagen weg is gebleven, maar als je niet het hele verhaal kent, is het lastig om te oordelen. Bovendien moet niet vergeten worden dat veel van deze kinderen een heel beladen verleden hebben en het ook niet eenvoudig hadden en nog hebben. Ik ben wel een beetje opgelucht dat het niet mijn Huy is, maar vindt het vervelend voor de andere Huy. We hadden altijd best lol en plaagden elkaar. Maar waarschijnlijk komen we er nooit achter ho het werkelijk zit.

teacher's day
20 november was teacher day in Vietnam. Ik was heel attent en stuurde een smsje naar Thao en Dung. Alleen ik was een dag te vroeg. Nou had dat als voordeel dat ik wel met Dung kon afspreken. Die is zo druk met werk en studie naast haar gezin en zieke moeder. Ze zou om 9 uur komen. Dat werd 8 uur omdat ze naar school moest voor een teacher day evenement. Uiteindelijk werd het 7.20 uur. Ze had een ontbijtje meegebracht voor zichzelf (ze had vast thuis ook al gegeten) plakrijst met kokos. Dus lekker zoet. Voor mij had ze rijst met kip meegenomen, terwijl ik best dat andere had gewild. Ben nu eenmaal meer voor zoet dan zout in de ochtend. Na een uurtje ging ze weer weg. Khanh was die dag voor een tour vanuit HCMC vertrokken, dus ik was al wakker. En had nog een lange ochtend, want omdat er bezoek was in het weeshuis, ging mijn les met Thanh niet door. Wat ik deze keer van tevoren wist.

kleding - vervolg
Ik heb ook nog een vervolg wat het kleding maken betreft. Ik was nog vergeten te zeggen dat ik een broek heb laten namaken. Simpeler kan het niet, zou je denken. Zeker omdat ze hier supergoed zijn in dingen namaken. Dat is namelijk de reden waarom sommige bedrijven de productie niet naar Vietnam verplaatsen, omdat het beschermen van intellectueel eigendom nog niet de schoonheidsprijs verdient. De werkelijkheid is anders. Als ik de broek pas, blijken ze de plek waar m'n heupen zitten iets ruimer gemaakt te hebben. Ik weet niet of ze goed gekeken en gemeten hebben of dat ze gedacht hebben dat het niet mogelijk is dat buitenlander niet zo rijkelijk bedeeld is waar de heupen zitten. Bovendien had ik gevraagd geen zak te maken, dat hebben ze toch gedaan. Daarnaast zit de rits niet helemaal netjes. Dus ook nog niet mee naar huis en een aantal dingen weer opnieuw. Het is wel moeilijk toch. Of is het gewoon de verkeerde winkel. De eigenaresse is aardig hoor en ze werkt lange daten. Al kom ik soms voor niets, omdat de kleding er niet is. Uiteindelijk is de broek dan ook goed. Ik zou graag nog wat dingen willen laten namaken, maar weet nog niet waar ik dat laat doen.

transport
De brommer is hier voor veel dingen onmisbaar. Als vervoermiddel van mensen, dieren en dingen. Hele gezinnen worden erop vervoerd inclusief babies en peuters. Soms zitten de kinderen in een kinderstoel en dan bedoel ik echt kinderstoel, van bamboe gemaakt die dan vervolgens op de brommer wordt gezet, soms vastgebonden maar lang niet altijd. Een andere manier is tussen de ouders in. In de armen van mams of staand. Vaak wordt er dan een handdoek of een nylon stuk gaas over de kleine heen gegooid om hem/haar te beschermen tegen stof en zon en weet ik wat meer, behalve tegen het gevaar van het omvallen of ervan af vallen. Soms wordt er een soort van band om het kind heen gedaan en dat vervolgens ook om de ouder. Soms staan ze gewoon voor de ouder. Weliswaar niet op een brommer, maar ik heb ook een kindje in een mandje voorop de fiets zien zitten. Vijf is het maximum aantal volwassen personen dat ik vervoerd heb zien worden op een brommer. Laatst zag ik een gezin en op het stuur waren een soort van kussentjes in de vorm van een dierenkop (dus met oren) gebonden, zodat het kind dat voor de vader zat desnoods kan slapen op de brommer. Want slapen doen de Vietnamezen eigenlijk altijd en overal waar het kan, zittend op een rijdende brommer. Maar ook als de brommer stil staat, liggend languit op je brommer met je voeten op het stuur. Dat ze er niet afvallen! In Europa is er een discussie gaande over het verplicht stellen dat kinderen een helm moeten dragen op de fiets. In Vietnam moet sinds enige jaren iedereen een helm dragen, behalve kinderen. Het is wel verplicht, maar blijkbaar denken ze dat kinderhoofdjes beter tegen een val kunnen, dus dragen ze meestal geen helm. Overigens zijn er talloze soorten helmen te koop, maar vooral ook dingen die de helm kunnen bedekken. Vaak zijn het een soort namaakhelmen, althans goedkoop en minder goed van kwaliteit. Die worden langs de kant van de weg verkocht voor iets meer dan een euro. De betere helmen kosten bijna tien euro.
Wat dingen betreft, je kunt het zo gek niet bedenken of het wordt op brommer vervoerd: van een koelkast tot grote glazen ruiten of metalen buizen. Waarbij je dan weer oppassen dat je niet te dicht bij de brommer rijdt, want uitkijken bij het uitwijken, doen ze niet dus je hebt zo een buis tegen je hoofd. Soms zie je slechts een hoofd boven een berg spullen uitsteken en is de lading veel breder dan de brommer. Lang niet altijd wordt iets vastgebonden, dus hoe de spullen dan blijven liggen of staan, is mij vaak een raadsel. Het gaat ook niet altijd goed, maar de schade valt mij mee, net als het aantal ongelukken dat ik zie. Ze gebeuren want de kranten staan er vol van, maar waarschijnlijk als ik niet in de buurt ben. Brommers worden ook als taxi gebruikt. Het is een goedkope en snelle manier, al maakt het voor korte afstandjes in de avond voor beide dingen geen verschil met een gewone taxi. Het is ook vaak een kwestie van goed onderhandelen en weten wat de prijs een beetje is. Nadeel is dat ze geen bonnetjes geven, dus voor het werk gebruik ik ze niet. Behalve mensen en dingen, worden ook dieren per brommer vervoerd. Als het huisdieren betreft, gaat het meestal om honden en dan zie je de hond op het 'zadel' zitten voor de baas met de poten op het stuur. Als het om andere dieren gaat, worden ze in een mand of kooi gestopt en dan vaak als sardientjes in een blikje. Soms zie je ook eenden of kippen die met de pootjes bovenop dozen of manden met touwtjes zijn vast gebonden. Niet op de meest diervriendelijke manier.

dieren
Over dieren gesproken. Pas liep ik naar het werk en zag ik ergens kooitjes staan waarin hamsters of cavia's worden gehouden. Het ging niet om lege kooitjes of juist volle kooitjes in een dierenwinkel. Nee, er zaten dieren in de kooitjes. Alleen stond het deurtje wel open en konden de diertjes gewoon een leuke wandeling maken. Onderweg kan ik ook tegen kippen of eenden aanlopen. Die laten ze hier ook gewoon loslopen. Zelfs midden in het zakelijk centrum van HCMC zie je hier een daar een loslopende kip of eend. Soms ook onder een soort van gazen stolp. Vissen daarentegen zie je in plastic zakjes (met water) hangen aan een stellage op een fiets. Soms staan die in de volle zon, dus dan lijkt mij dat die vissen ter plekke gekookt worden. Ook vogels worden in kleine hokjes gestopt en ook al fluiten ze dan soms nog wel, ik kan me niet voorstellen dat ze altijd even blij zijn in de kleine kooitjes. Ondanks dat het een miljoenenstad is en er niet heel veel bomen zijn, zie je hier veel meer mussen dan in Nederland en soms hoor ik 's ochtends het gefluit van de vogels. Als ze boven het monotone gezang van de pagoda uitkomen Behalve deze dieren, zie je ook de minder prettige. Maar daar zal ik het nu niet over hebben.

bijgelovig
De hanen worden overigens gebruikt om te vechten en de Vietnamezen zullen vast gokken over welke wint. Vietnamezen zijn dol op gokken, maar het is hen verboden om in Vietnam te gokken in een casino. Er gaan allerlei verhalen de rondte over het waarom, maar het schijnt dat het is omdat Vietnamezen anders alles zouden vergokken, van huis, auto tot en met echtgenote. En zeker als je gelooft dat bepaalde dagen meer geluk brengen dan anderen. Verder wordt er bekeken of je goed bij elkaar past en op welke dag het gunstig is om te trouwen. Dat zie je direct, want dan wordt er veel getrouwd. Vaak op zaterdag en zondag, want dat heeft nog als voordeel dat je geen vrij hoeft te nemen. Voor het paar geldt dat niet, want ook hier 3 dagen vrij volgens de wet. Ook voor openingen van winkels of bedrijven of het sluiten van een deel, wordt advies ingewonnen. En als je dan niet bij elkaar past, wordt er niet getrouwd. Ook als je als vrouw in een bepaald jaar geboren bent, kun je het wel bijna schudden om te trouwen. Bijvoorbeeld geboren in het jaar van de tijger, dan ben je een bepaald type en dat brengt ongeluk of je bent te dominant of wat dan ook. Waarzeggen is verboden volgens de wet, maar het gebeurt toch. En ze geloven er hevig in.

werk
Eindelijk hebben we een nieuwe collega. Een man (of jongen) deze keer. De dames noemen hem een Korean boy, vanwege zijn kleding en manier waarop hij zich gedraagt. Ze twijfelden ook of hij de waterfles van 5 liter zou kunnen optillen. Ik zeg van wel, zij denken van niet. Als hij op de eerste dag Quynh de fles eraf ziet halen, loopt hij er naar toe en tilt de fles op en zet hem op het apparaat wat heet of koud water geeft. Achter zijn rug applaudisseren de dames, want ik had gelijk. Later tijdens een lunch vertelt hij dat hij naar de sportschool gaat en ook elke dag kookt want hij woont op zichzelf. Het is weer een beetje voller, want ook de andere collega's zijn weer terug van huwelijksreis en zwangerschapsverlof. Hopelijk binnenkort nog een collega erbij en misschien wat stagiaires van een universiteit. Ik snap nog steeds niets van de dames, want de vorige keer vertelde ik over de aanvaringen. En juist degene met wie ik de meeste wrijving had, wenste me een fijne reis als ik naar Hanoi ga.

Hanoi - werk
Op 1 december is het whitebook van EuroCham gepresenteerd aan de pers. Op de dag ervoor vond een bijeenkomst plaats met de overheidsfunctionarissen van diverse ministeries. Het is geen overleg, maar meer een podium om statements te maken. Natuurlijk werd er door de ambtenaren wel gereageerd op stellingen en constateringen van EuroCham, maar dat bleef bij algemeenheden. In het witboek wordt een flink aantal probleempunten geconstateerd en aanbevelingen gedaan. Ik heb ook mijn bijdrage geleverd voor HR en training. Dus ik mag ook aanwezig zijn bij de discussie. Ik vraag toestemming aan Jos, want EuroCham betaalt het niet. Dat moet het bedrijf doen. Hij is akkoord. Dus ik boek het vlietticket en ga op zoek naar een hotel. Het is nog wel even spannend of de evenementen plaats vinden als ik in Hanoi ben, want de data en locatie wijzigen in de weken na mijn boeking diverse keren. Gelukkig vindt het uiteindelijk op de oorspronkelijke data plaats. Om naar het hotel te komen moet je de taxi nemen. Je kunt een deel met de bus, maar dan misschien nog een stuk lopen. Ik ben minder bekend in Hanoi en heb geen plattegrond met buslijnen. Dus ik neem een taxi. Ik ken de verhalen en ervaring in het zuiden en hoop dat in het noorden te vermijden. Er komen wat chauffeurs op me af en ik zeg nee. Dan komt er nog een en die zegt "airport taxi" en laat z'n kaart zien. Ik stap in en hij zegt dat je voor bepaald bedrag naar het hotel kunt. Ik zeg nee ik wil de meter en ik dreig uit te stappen. Dan zegt hij, ok de meter. Als we bij het hotel aankomen, is de prijs hoger dan het bedrag dat hij noemde. Of het nu een truc was met die vaste prijs om mij te laten zeggen dat ik de meter wil, of dat het toevallig is? Geen idee, maar de volgende keer ben ik wel voorzichtiger. Overigens is het nog wel goedkoper dan als ik met een taxi via het hotel gekomen zou zijn. Aan het ontbijt ontmoet ik een Amerikaan met een heel interessante reden waarom hij in Vietnam is. Hij vertelt dat hij in Vietnam was tijdens de oorlog. Niet als soldaat, hij werkte in de bouw. Dus het bouwen van militaire basis. In die tijd is er een foto gemaakt van soldaten met Vietnamese jongens. Want die jongens vonden het wel stoer die militairen. Jaren later is hij terug gegaan naar Vietnam en heeft de jongens opgezocht. De meesten hadden de oorlog overleefd en hebben nu kinderen en kleinkinderen. Hij komt regelmatig naar Vietnam en zoekt ze dan op en ondersteunt ze financieel. Verder is hij in contact met Somaly Mam in Cambodja ook voor ondersteuning van haar projecten. Somaly Mam is een bekende persoonlijkheid die is ontsnapt aan de prostitutie en nu haar best doet om zoveel mogelijk meisjes ook aan dat bestaan te ontkomen en ze een andere toekomst te geven. Ik heb haar boek (in het Frans) gelezen en ben ook wel bezig geweest om te kijken hoe ik met haar in contact kon komen om in Vietnam wat te kunnen betekenen. Dat was me nog niet gelukt, maar wellicht via de Amerikaan. Ik vertel hem mijn verhaal (Khanh en de weeskinderen) en dat vindt hij interessant, maar ik vind het zijne veel interessanter. Ik zeg hem dat hij een boek moet schrijven over zijn ervaringen. Zodat een andere kant van de Amerikanen wordt getoond. Ik geef hem mijn visitekaartje en vraag zijn mailadres. Ik was er nog niet aan toegekomen, maar hij mailt op een gegeven moment en stuurt wat foto's inclusief het verhaal van een landgenoot die ook in Vietnam was in 1975-1976. Ik had al foto's gezien in het hotel, want zijn album sleept hij overal me naar toe. Aan zijn oude vader vertelt hij maar niet dat hij naar Vietnam gaat, want die heeft nog anti-Vietnam gevoelens. En dan te bedenken dat het toeval is dat we aan dezelfde ontbijttafel zitten. Hij dacht die dag te vliegen, maar had zich vergist in de datum. In eerste instantie wilde hij een hotel dichter bij het vliegveld nemen, maar heeft daarvan toch afgezien. Bovendien zou hij oorspronkelijk niet via Hanoi terugvliegen. Toeval… nee het hoeft zo moeten zijn.
Dus dat scheelt weer. Ik maak gelijk van de gelegenheid gebruik om de ambassadeur te ontmoeten en een medewerker van de economische afdeling. Toen ik de afspraak maakte wist ik nog niet dat ik hem de week ervoor zou zien in HCMC. Het is toch een leuk gesprek, want het boekje is af en het is een leuk boekje geworden. Met zelfs een foto van mij er in. De rest is van Jos of gevonden op internet. Ernaartoe levert nog een leuke discussie op met de taxichauffeur. Hij rijdt voor mijn gevoel de verkeerde kant op. Na de ervaring vanaf het vliegveld, heb ik nu een Mai Linh genomen. Ik laat hem plattegrond zien en hij legt uit dat hij van Mai Linh is en na nog wast discussie wordt duidelijk dat het vanwege het eenrichtingverkeer is. Of het nu komt omdat hij boos is, of dat hij niet gehoord heeft in welk gebouw ik moet zijn, maar hij rijdt het pand voorbij. Omkeren kan pas een stuk verderop en intussen tikt de klok door. Ik was nog zo op tijd vertrokken. De chauffeur heeft wel een bedrag afgetrokken van de rekening omdat doorgereden. Het gaat om 10.000VND, dus 30 cent. Ik geef hem het geld, want waar gaat het over. Het is gelukkig niet heel erg dat ik wat later ben, want de ambassadeur is nog bezig zijn lunch boterhammen te verschalken na een gesprek dat iets uitgelopen is. Vervolgens spreek ik nog met de medewerker. Helaas is de 'belangrijkste' economische man op vakantie, dus daar moet ik later nog een keer kennis mee maken. Na afloop loop ik nog wat rond en zie leuke dingen die ik de volgende dag wil kopen. Ik eet in een Indiaas restaurant. Als ik om de red invoice vraag (de officiële rekening ivm de BTW) wordt de rekening ineens 10 % hoger. Dat had ik nog niet meegemaakt. Het betekent wel dat het restaurant weinig belasting zal betalen. De volgende ochtend ga ik eerst naar de bekende brug over de rivier en die nodig vervangen moet worden. Helaas loop ik aan de verkeerde kant vanwege de zon, maar je kunt niet naar de andere kant lopen en om dat hele stuk weer te lopen, daar heb ik geen tijd voor. Ik ga namelijk naar het etnologisch museum. Na een heftige onderhandeling over de prijs ga ik met de xe om naar het museum. Het is namelijk heel ver, wordt me verteld. Hier wordt heel veel informatie gegeven over de 54 minderheden in Vietnam. Eigenlijk 53, want de Viet Kinh is geen minderheid, dat is de grootste groep. De minderheden hebben het niet altijd even eenvoudig. En daar zijn allerlei redenen voor. Ik heb al heel wat minderheden met eigen ogen gezien, maar nog lang niet allemaal en het is indrukwekkend. Ze hebben ook wat huizen nagebouwd of hiernaartoe gehaald. Ik koop nog een leuk tasje, nuttig voor mij en een bijdrage voor het goede doel. Ik koop wat boeken over de minderheden en eet in een restaurant waar kinderen bedienen en koken die onder andere afkomstig zijn van de straat en wees zijn. Deze kinderen leren iets wat ze verder kan helpen in de toekomst. In HCMC bestaat ook zoiets. Terug met xe om naar het hotel omkleden en naar de bijeenkomst. Het levert nog een spannende onderhandeling op. Eerst word ik benaderd door een gewone taxichauffeur. Die wil ik niet. Ik loop dus naar de overkant van de straat en een jongen wil wel een xe om ritje doen. Ook hij zegt dat het ver is en dat het wel 100.000VND kost. Ik zeg doei of iets van gelijke strekking, want op de heenweg was het maar 40.000VND. Het was 50.000VND want hij weigerde lager te gaan, maar dat weet deze niet. Hij accepteert de prijs en we vertrekken. In het hotel aangekomen kleed ik me om en ga op weg naar een taxi. Die vind ik al gauw en op naar het hotel waar de bijeenkomst wordt gehouden. Er zijn heel wat mensen, voornamelijk Vietnamezen. Ook de medewerker van de ambassade is er. Ik lijd die middag wel kou, want de airco staat volgens mij op 18. Koud dus. Na afloop is er bijna niemand meer over, maar ik klets nog wat met een aantal mensen en eet lekkere dingen. Zonde wat er allemaal overblijft. Ik had m'n mapje met aantekeningen, witboek en handouts van presentatie ergens apart gelegd om daar niet de hele tijd mee in m'n handen te staan. Als ik weg wil gaan en het mee wil nemen, is het te laat. Het is al netjes 'opgeruimd'. Nicola en ik praten nog wat door over de HR en training commissie en de plannen voor volgend jaar. De volgende dag is er een persconferentie waar het witboek wordt gepresenteerd. Er kunnen ook vragen worden gesteld. Onder andere waarom de prijs van de melk in Vietnam hoger is dan in omringende landen. De voorzitter weet er niet direct een antwoord op, nog los van dat het witboek daar niet over gaat, maar zegt dat het wordt uitgezocht en over 15 minuten wordt het antwoord gegeven. Na afloop zijn er twee tv-zenders die mij willen interviewen. Volgens mij is het niet uitgezonden. Ik ben vast niet mediageniek, maar ja het was ook de eerste keer. Het kwam waarschijnlijk door mijn fleurige jurk. Wie weet een volgende keer beter. Het regent die ochtend, dus weinig geschikt om nog iets te gaan doen. Ik ga dus met de taxi naar het vliegveld. Ik vraag om een Mai Linh taxi te bellen, maar de jongen van het hotel zegt dat de taxi die zij gebruiken waarschijnlijk goedkoper is. Ik krijg weer twijfels, maar als ik vraag wat de prijs is en deze is lager dan op de heenreis, waag ik het er maar op. Bovendien is het een luxe hotel, maar dat maakt waarschijnlijk niets uit als het gaat om persoonlijke relaties van concierges met taxichauffeurs. Ik probeer ooit nog wel eens een Mai Linh taxi daar. Op het vliegveld wachten tot we vertrekken en twee uur later weer in het warme HCMC. Ik had nog wat dingetjes willen kopen, maar het weer gooide roet in het eten.

boekje
Nog even verder over het boekje Doing business with the Dutch. Mijn naam en foto staan er ook in. Dus dat is best leuk. Ik ben nu allemaal afspraken aan het maken om het boekje aan te bieden in Nederland en Vietnam. Ook spreken we met de organisatie die het samen met ons heeft ontwikkeld. We bespreken het PR-plan en hoe het bekend te maken. Het pand ligt vlak bij het gebouw waar ik eerder Vietnamese les had. Althans dat zou je denken qua nummering. Het ene is 45 en het andere 51. Een stukje ga ik met de bus en de rest loop ik. Ik weet niet hoe ze nummeren, dus kijk links van het schoolpand, maar dat is 41-43, dus moet het de andere kant zijn. Daar was ik al langs gelopen, maar daar stonden geen nummers op het gebouw. Ik loop dus verder, maar al gauw zie ik nummer 5, 7, enz. Ik snap er niets van. Ik heb al vele rare nummeringen gezien, maar deze nog niet. Ik loop maar door en hoop dat nummer 51 nog komt. Na verloop van tijd ben ik nog steeds op de goede straat en kom ik op het goede adres. Onderweg werd nog wel wat twijfel gezaaid doordat er ineens een andere straatnaam op de panden staat. Dat zie je wel vaker. Het is dan de naam van de zijstraat. Nee, logisch is de straatnaamaanduiding niet altijd in Vietnam. Het is even wachten op Jos en begint de vergadering. We praten over bijeenkomsten waar het boekje gepromoot kan worden, persbericht en persconferentie. Ook dat er nog een foto van de nieuwe voorzitter van de ITPC in moet. Verder nog een discussie over wel of niet de 15e naar de bijeenkomst met de People's Committee (zeg maar gemeenteraad) samen met het CBI (afdeling van het Nederlandse ministerie van buitenlandse zaken dat projecten in Vietnam ondersteunt) gaan. De Vietnamese vertaling is namelijk nog niet gedrukt. Onvoorstelbaar dat het zo lang moet duren, want de vertaling is al geruime tijd klaar. Maar het is niet anders. Jos en ik discussiëren er even over en uiteindelijk zegt Trang van ITPC dat het een goed idee is om toch wel te gaan en de vertaling kan dan wellicht een andere keer worden aangeboden. Naar goed Vietnamees gebruik zei ze dat niet gelijk. Dan weer een discussie over of aan het begin of aan het eind. Op de terugweg hebben we het even over wat ik zal gaan zeggen. Vooral veel bedanken en uitleggen waarom we het boekje ontwikkeld hebben. Trang laat nog weten of aan het begin of aan het eind, maar ook volgens Vietnamees gebruik wordt het allemaal toch weer anders. Jos is gebeld dat de consul-generaal het boekje aanbiedt. En zo gebeurt het. Ik kom aan en Jos is er al. Ik vraag hem waar ik naar binnen kan. Bij de slagboom, daar moet iemand zijn die het weet. Het duurt even voordat ze iemand gevonden hebben, maar dan kom ik in de vergaderzaal van de People's Committee. Dat is het mooie Franse gebouw vlak bij het Rex hotel. Toch leuk om daar ook eens binnen te zijn geweest. We maken gelijk kennis met de nieuwe director van ITPC. Dan komt de vice-chairwoman binnen en begint de vergadering. De Nederlanders zitten aan één kant, de Vietnamezen aan de andere kant. De consul begint, vervolgens de vertegenwoordiger van het CBI. Dat is dezelfde man aan wie ik me in mei twee keer heb voorgesteld op een bijeenkomst. In die beginperiode heb ik zoveel mensen leren kennen dat ik soms niet meer wist wie ik had ontmoet en wie niet. Ik maak er nog een grapje over. Het is ook interessant om te zien hoe de Nederlandse en Vietnamese wijze van communiceren van elkaar verschillen. Zoals in ons boekje staat. Op een heel directe vraag van het CBI wordt via een omweg toch het antwoord nee gegeven, zij het dan niet letterlijk. Je kunt die conclusie echter wel trekken. Trang (van ITPC) die aan onze kant zit, vertaalt van het Engels naar het Vietnamees en aan de andere kant zit iemand die van het Vietnamees naar het Engels. Aan het eind biedt de consul het boekje aan de vice-chairwoman van de PC, mevrouw Hong, aan. Dat is een mooie vrouw en heeft anders dan de meeste Vietnamese vrouwen, kort haar. Ze komt net van een vergadering en gaat straks weer naar het vliegveld, een druk bezette vrouw dus. Er worden de gebruikelijke foto's gemaakt van het aanbieden van het boekje en ook een groepsfoto. Ik ga proberen of ik daar digitale versies van kan krijgen. De consul vertelt dat het consulaat een boekje "Doing business with the Vietnamese heeft ontwikkeld". Zoiets was ik ook van plan, nou eens kijken wat er in staat en wellicht kunnen we een aanvulling daarop maken. En nu maar hopen dat er veel business uit voortkomt.

haar
Zoals ik al schreef hebben de meeste vrouwen en meisjes in Vietnam halflang tot lang haar. Soms dragen ze dat in een staart, soms in een knot, soms los. Dat laatste lang niet altijd even mooi. Soms zie je iemand die haar haar geverfd heeft, maar de meesten hebben het Vietnamese stijle zwarte haar. Als ze het in een staart binden, doen ze dat vaak gewoon met rubber elastiekje. Soms zie je ook een soort van krulspeld die als clip wordt gebruikt om een staart te maken. Sommigen gebruiken een pen om het op te binden in een knot, soms wordt het met een kam vastgezet. Mannen hebben eigenlijk altijd kort haar. Zelden zie je een man of jongen met lang haar. Als je hier iemand met grijs haar ziet, betekent dat deze persoon al behoorlijk oud is, want ze houden lang grijs haar. Dat maakt het dus best lastig om iemands leeftijd te schatten in Vietnam.

tweede baantje
Inmiddels heb ik nog een baantje, betaald deze keer. Ik geef les aan mijn Franse overbuurvrouw: Engelse conversatie. Ze had gezegd dat ze wel het westerse tarief zou kunnen betalen. Ik ga dus uit van Vietnamese tarieven en reken iets meer. Zij was echter uit gegaan van Franse westerse tarieven en die liggen lager dan de Vietnamese. Ik verlaag m'n prijs dus. Ik kan namelijk in de tussentijd ook Frans praten en Engels, dus dat is mooi meegenomen. En soms eet ik mee of bakt ze taart of wat dan ook. We praten al gauw over heel persoonlijke zaken en werkelijk over van alles en nog. We gaan toevallig ook samen naar een cursus over Europese subsidies. Ik volg dat voor EuroCham want dat was de reden om binnen te komen, maar het kan ook nuttig zijn voor VNR of de drakenkinderen. We hebben samen lol om het nemen van de foto's door de Vietnamezen en de vragen die soms drie keer worden gesteld.

Nou dat was weer een heel verhaal en ik verwacht dat het nu echt iets langer zal duren voor er een update komt. Maar ja de vorige keer dacht ik ook dat het wel even zou duren.

Alvast fijne feestdagen toegewenst.