Weekenden en avonden

Huy
Het weekendritueel bestaat uit het vroeg wakker worden, wat lezen, tv kijken, mailen of dingen doen voor de drakenkinderen. Daarna met de bus naar Jeff, een van de mededocenten, na eerst lunch gekocht te hebben bij tous les jours, les geven en veel geduld uitoefenen. In het begin ging ik naar An Suong busstation, tot ik Trinh, de andere mededocent, zie uitstappen en blijkt dat Jeff vlakbij het weeshuis van Huy woont. Handiger om bij dezelfde bushalte uit te stappen en naar het huis van Jeff te gaan. Scheelt een hoop gedoe op de rotonde, wel betekent het dat ik niet meer in de buurt van het busstation kan eten. Ik eet een keer in de buurt van het weeshuis, maar niet lekker. Dus in vervolg halen bij tous les jours. Dat klinkt Frans en ze verkopen ook croissants, stokbrood, pain au chocolat, enz. en ook best lekker vind ik, maar ik ben niet Frans en de winkel ook niet. Het heeft wel een voordeel, want ik word afgezet bij het weeshuis van Huy. Huy verwelkomt me meestal enthousiast als hij wakker is. De kinderen houden namelijk siesta tussen 12 en 13.30 uur. Ze staan dan ook al om 5 uur op. Momenteel zijn jojo's in in Vietnam. En ze kunnen er kunstjes mee uithalen, die ik vroeger echt niet kon. Als ik de jojo van beneden weer omhoog kon krijgen, voelde ik me al heel wat. Sommige kinderen hebben al een jojo en Huy wil er ook één. We gaan die in de buurt kopen. En het blijft niet bij die ene, want hij gaat stuk of wordt gestolen door een huisgenoot. Ja het valt niet altijd mee, zo'n groep jongens. Als ik op een gegeven moment zeg dat ik niet nog een jojo koop, reageert Huy daar op zo'n manier op dat ik niet weet hoe ik daarop moet reageren. Dan merk je dat de kinderen geen 'normale' jeugd hebben (gehad) en je dus ook niet zo kunt reageren als je met andere kinderen zou doen. Best lastig vind ik dat. Het vertrouwen is een dunne draad en die moet je niet breken. Hierna gaat het gelukkige beter als ik nee zeg. In het begin studeren we een beetje Engels, maar na een tijdje is dat minder interessant. Huy en alle andere kinderen spelen graag spelletjes op mijn telefoon. Als ik aankom, is het eerste wat sommigen vragen of ze m'n telefoon mogen. Soms hebben ze een beetje ruzie, want lastig met beurten verdelen of staan ze te dicht op het scherm. Huy en ik gaan che (sweet soup) drinken of wat anders. Soms gaan anderen mee. Soms zitten we samen op de bank, na het eten voordat ik wegga. Als ik weg ga krijg ik soms een kus, soms een handblaaskus. Ik koop ook kauwgom, in het begin een klein pakje later een potje van de supermarkt en dat deelt hij dan uit aan iedereen. Als ik snoepjes heb, komt iedereen langs en soms vragen ze er op een heel vervelende manier naar. Het zijn kinderen, maar toch. Anderen daarentegen zijn zo verlegen dat ze soms niet willen aannemen (of ze houden er niet van, kan ook).
Op een gegeven moment vraag ik de pater of ik op stap mag met Huy. De staf moet toestemming geven en dat doen ze. Rond 12 uur gaan we en we worden verwacht tegen 7 uur weer terug te zijn, na het eten. Mijn plan is naar de dierentuin te gaan, maar daar is hij al vaak geweest en dat vinden de kinderen niet zo leuk meer. Gewoon naar district 1 gaan. Zo gezegd zo gedaan. We gaan naar mijn appartement en daar geef ik Huy de nieuwe broek en t-shirt die ik had gekocht. Hij vindt het leuk in mijn appartement, met een groot bed met matras en televisie. We drinken glas melk, hij eet wat chocola en een bakje yoghurt. In de tijd dat we in het appartement zijn, is het begonnen te regenen en nadat het droog is geworden gaan we naar het centrum. We gaan naar de supermarkt en Huy koopt een aantal dingen, althans hij kiest en ik betaal. We maken een ritje in de cyclo waarvoor de man 100.000 dong wil hebben. Als we aankomen, vraagt hij 200.000, want we zijn met z'n tweeén. Leuke truc, maar het moet niet gekker worden men hij krijgt echt niet meer. Met de taxi had het 20.000 gekost. We drinken wat en lopen naar het restaurant. Daarna weer terug met de bus. En hij is heel stil en begint op een gegeven moment te huilen. Ik houd hem maar vast, want praten gaat niet vanwege taal... Hij heeft al gevraagd of we in augustus weer gingen. De volgende dag vraagt hij of we de week erna weer gingen, heb maar gezegd van niet (al zou ik willen, niet teveel verwennen). Ook zegt hij dat hij naar mijn huis wil, want veel leuker dan het weeshuis... Ja hartverscheurend en ik zou hem het liefst meenemen, maar dat kan niet. Het is zo’n lief ventje en hij is zoveel tekort gekomen en komt dat natuurlijk nog. Toen ik op een gegeven moment kwam, was hij niet beneden. Ik liep naar boven om te kijken of hij wakker was. Lag hij heel lief te slapen met de berenknuffel (ja hoe kon het anders) die ik had gegeven in z'n armen.

Andere kinderen
Voor de kinderen ben ik op zoek gegaan naar spelletjes of puzzels. Maar het viel niet mee, om iets te vinden. In de boekwinkel vind ik niets bijzonders en vreselijke puzzels. Ik vraag het aan Khanh aan Thu (de accountant van kantoor, zeg maar boekhouder) en die zeggen ook boekhandel of een bepaalde straat waar veel speelgoed wordt verkocht. Dus naar andere boekwinkel van dezelfde keten. Inderdaad meer spelletjes: scrabble en monopolie met mens erger je niet. Koop wat, gelukkig met korting, want is best duur. Ik neem mee en geef het. Ik speel een spelletje met Dai, de jongen die het beste Engels spreekt en schrijft. En het valt niet mee om te scrabblen in het Engels.
In het weeshuis van Huy maken ze overal een wedstrijd van. Zelfs tijdens het eten: wie het minste lawaai maakt, het minste knoeit, het rechtstop zit, enz. Ze krijgen overal cijfers voor… En als er een toespraak wordt gehouden, verzamelen ze beneden en moeten dan allemaal op armlengte staan en vervolgens in de houding staan als soldaatjes. Ik heb het hierover met Quy, een jongen van bijna 17, en lachen om de gekke dingen en hij vertaalt voor me. We praten ook praten over zijn jeugd en het feit dat hij het niet naar zin heeft in het weeshuis, maar thuis is het ook niet alles met een vader die vaak dronken is.
Het weeshuis is gebouwd met financiering van een Duitse stichting en die komt op een gegeven moment langs. Er wordt een kunstwerk gemaakt en een bloemstuk van pantybloemen met ijzerdraad. Best mooi gemaakt en dan te bedenken dat jongens van 15-17 dat doen. Zie ik ze in Nederland niet doen op die leeftijd. We eten heerlijk. Zo lekker heb ik nog niet vaak gegeten en zeker niet in het weeshuis. Niet alle kinderen mogen mee-eten, want er mogen maar 35 kinderen wonen in het huis. Er wonen er 50, wat ook op websites te lezen is, dus 15 moeten even ergens anders heen. Eten later de restjes op en krijgen ijsjes via de achterdeur uitgedeeld. Heel apart, die schijn ophouden…. De Duitse stichting financiert ook operaties van kinderen met hartproblemen. En daar zijn er heel veel van in Vietnam, vanwege ondervoeding en na-effect van agent orange. Toch wel erg dat dat 30 jaar later nog zo'n negatief effect heeft en dat zal nog wel heel wat generaties zo blijven, helaas.
Ik eet vaak mijn lunch van tous les jours in het weeshuis. Ik geef Huy dan een stukje en soms ook de anderen. Als ik niet oppas heb ik geen lunch. De kinderen zijn onverzadigbaar. Een keer kom ik en zegt Huy dat hij nog niet gegeten heeft, want dan kan hij nog lekkere dingen van mij eten…. Dat moet ik niet te vaak doen, want is niet goed. Wel lief. Vaak vraagt hij kauwgom of snoepjes, maar ik kan niet altijd geven als niet genoeg vanwege de andere kinderen. Inmiddels komen ook andere jongens wat los. Sommige zijn zo verlegen en ze hebben al zoveel meegemaakt en vrijwilligers komen en gaan, dus hechten is er ook niet altijd bij, wat heel begrijpelijk is. Van een van de jongens krijg ik elke week een bloem om in m'n haar te doen. En als het meezit krijg ik ook jasmijnbloemen. Die ruiken heerlijk en je kunt er lekker thee van zetten. Een andere jongen ziet dat ik nieuwe teenslippers heb (hier gekocht) en maakt daar een opmerking over of als ik andere oorbellen in heb. Of er komt er een naast me zitten en vraagt in z'n beste Engels naar m'n familie…. best lastig, want naar hun familie vragen is niet altijd even makkelijk. Zo zijn er nog wel meer dingen en het is heel bijzonder om dat zo mee te mogen maken.
Een poosje terug waren veel jongens een weekje weg naar familie of ouder(s). Er bleven er nog ongeveer 20 over die geen familie hebben of er niet naartoe konden. Het was een stuk rustiger, maar ook relaxter. Geen wedstrijdjes en er werd veel gelachen en gespeeld. Leuk was dat. Afgelopen weekend heb ik wat filmpjes opgenomen voor een Frans meisje dat ook in het weeshuis les geeft, maar nu in Frankrijk is om geld te verdienen en dan begin oktober weer terug te komen. De jongens deden hun best als acrobaten of een soort van aikido. Ik zet wel wat op de site. Ze hadden veel lol en ik ook met het opnemen. De dag ervoor was de jongste overigens met z'n vingers tussen de deur gekomen, tijdens het spelen en dat bloedde best wel en deed pijn. De volgende dag was er weinig van te merken en liep hij gewoon met z'n hand in het verband rond. Ja met al die spelende jongens gebeuren er best wel eens ongelukjes. Ook Huy heb ik al wel eens van de trap zien rollen, zonder schade gelukkig. Maar al spelend kan het er wel eens iets te ruig aan toe gaan.
Onlangs was er wel een grappig incident. De jongens waren aan het spelen met handboeien. Een van hen had ze om, maar ze konden de sleutel niet vinden en de handboeien niet meer open krijgen. Dus met een jas over de handboeien (zoals je in films altijd ziet) achterop de brommer naar de politie om die weer af te krijgen. Ja je maakt wat mee.

Dilemma's
Toen ik vroeg of ik weer met Huy op stap mocht, was de reactie dat ik nog minstens 2 andere kinderen mee moest nemen, want anders zou er maar jaloezie ontstaan. Anderen doen dat ook. Nou best een verantwoordelijkheid, dus gevraagd of Quy (17 jaar) meewilde. Dat wilde hij wel, ook om te vertalen. Uiteindelijk zijn we maar zijn 3en gegaan. Eerst weer naar mijn appartement en daarna naar de supermarkt. Het was al laat geworden, want we moesten nog officieel toestemming hebben om die dag te gaan (want anders zouden de kinderen en ik ook problemen krijgen). Het wordt ook allemaal bijgehouden in het grote boek. En aangezien de leidinggevenden sliepen, moesten we wachten. Ik wilde naar het waterpoppentheater, maar daar waren ze al een paar keer geweest. We hebben bij KFC gegeten en toen weer terug. Het was deze voor mij minder leuk, omdat Huy meestal met Quy praatte en niet z'n best deed om ook met mij te praten. Dat is overigens wel leuk als ik in het weeshuis ben en ik zeg iets dat hij niet begrijpt, vertaalt Quy. Soms lukt het wel om elkaar te begrijpen, soms heeft hij geen zin om z'n best te doen en soms zal ik het ook niet goed zeggen op z'n Vietnamees. Pas ging ik naast hem zitten tijdens het eten en hij zei dat er iemand tussenin moest. Ik vroeg waarom. Nou, omdat de pater dat had gezegd. Later met hulp van Quy begrepen dat hij me geen knuffel meer mocht geven of een kusje of wat dan ook? En waarom… geen idee. Heel onpedagogisch heb ik hem gezegd dat het geen probleem is. Er zijn wel problemen geweest met een man die iets wilde met de jongens wat niet hoorde. En in plaats van dat de pater het tegen mij zegt, zegt hij het tegen een jongen van 9. En ik geef ook de andere kinderen (de jongsten) wel eens een aai over de bol of een kusje. Ingewikkeld soms of zijn het cultuurverschillen. Je toont in het openbaar geen genegenheid? Maar dan kan ik weer niet plaatsen dat anderen het wel tonen, maar ja dat zijn misschien de 'echte' moeders. Al word ik ook wel als een soort van surrogaatmoeder gezien. De kinderen hebben het over mijn 'zoon' Huy en als ik kom en hij is niet in de buurt, vragen ze of ze hem moeten gaan zoeken of doen ze dat spontaan. Is wel een beetje een dilemma, want ik weet nog niet wat de toekomst gaat brengen en wat ik na dit jaar ga doen. Nou ja niet te veel daaraan denken, in het nu leven en genieten van alles (mindfullness in een overwegend Boedhistisch land, dat hoort toch).
Iets anders wat ik best lastig vond en waarvan ik niet weet of dat een cultuurverschil is of iets vanwege de leefomgeving is het volgende. Ik had Huy een heel leuk t-shirt gegeven en toen ik pas kwam had een ander jongetje het aan. Via Quy vraag ik waarom. Hij zegt dat hij veel t-shirts had, dus hij heeft het weggegeven. Aan de ene kant is het natuurlijk geweldig dat hij ook aan anderen geeft en deelt. Alleen hij had een ander t-shirt kunnen geven. Ik zeg dat ik het niet leuk vind, want was een cadeautje. Volgens mij maakt het geen indruk. Is het een ander concept van cadeautjes, is het zijn leeftijd of is het de opvoeding in dit weeshuis dat eigenlijk niets van jou is? Was in ieder geval weer een les voor mij. Niet dat hij mij niet leuk vindt of dat hij het niet leuk vindt dat ik kom. Ik weet wel zeker dat dat zo is. Meer het feit dat als ik hem iets geef, het voor hem een andere betekenis heeft. De kinderen 'stelen' ook van elkaar Het vermoeden bestaat zelfs dat een van de jongens die is weggestuurd, 's nachts het huis binnen is gekomen om te stelen (waarschijnlijk omdat hij geld nodig heeft). Triest, maar realiteit. Dat betekent dat je dus geen dure cadeaus moet geven.

Andere activiteiten
Behalve de weekenden ben ik ook 's avonds na het werk vaak bezig met de weeskinderen of andere projecten van de vereniging. Zoals het maken van een nieuwsbrief in het Frans en Engels. Het Vietnamees wordt door iemand anders verzorgd want dat lukt me nog niet. In juli is er een bijeenkomst geweest van alle verantwoordelijken van de weeshuizen, de vrijwilligers in Vietnam, maar ook geïnteresseerden. Ik ken er een paar, maar ik ontmoet ook nieuwe mensen. Er is ook een Française die in Rijswijk woont, echt om de hoek van mijn huis in Den Haag. Wel grappig. In Nederland kom je elkaar niet tegen, maar wel in HCMC. Met een van de anderen, Pierre-André, raak ik in gesprek en het blijkt dat wel veel gemeen hebben. Sindsdien hebben we elkaar vaker gesproken en gezien en via hem heb ik ook weer anderen ontmoet. Aangezien hij Frans is, corrigeert hij m'n fouten. Vaak weet ik het ook wel, maar ja dan is een mail al verstuurd en achteraf is het altijd makkelijker om te zien. Bovendien merk ik dat ik soms uitdrukkingen gebruik vanuit het Italiaans of Engels en er dan Frengels of Fritaliaans van maak. Krijg je soms hele grappige uitdrukkingen van… Binnenkort is er weer een bijeenkomst en dan gaan we het meer over de werkzaamheden hier in Vietnam hebben.

Huis
Mijn laatste bijdrage bestaat uit het kopen van een huis. Het klinkt groter dan het is. De vereniging werkt samen met het people's committee (zeg maar gemeenteraad) in een project. Het project bestaat uit het bouwen van huizen voor hele arme mensen die tot de minderheidsgroepering van de Chau Ma behoren. Ook worden een waterzuiveringinstallatie geïnstalleerd en waterputten geslagen. Ik ga er samen met Thuy naartoe. Thuy is een Vietnamese dame die Frans geeft op de universiteit en zij fungeert als tolk. We worden ontvangen door de loco-burgemeester en een vertegenwoordiger van het "Fatherland Front". Die werkt samen met de communistische partij en spelt een grote rol bij het implementeren van de sociale overheidsprogramma's. We vertrekken om 7 uur 's ochtends en worden thuis opgehaald. Thuy komt naar mij en we wachten samen op de bus. Er stoppen wat xe oms om te vragen waar we heen willen. Thuy belt weer eens waar de bus blijft en al gauw komt er weer een xe om aan. Die bleek al eerder gestopt te zijn en gevraagd te hebben of we op een bepaalde organisatie wachten. Toen had Thuy nee gezegd, want ze verwachtte een bus. Nu moeten we met z'n tweeén op de xe om met tassen en al mee. Na een rit van tien minuten komen we aan bij de vertrekplek van de bus. Dat blijkt een pesonenwagen te zijn, weliswaar wat groter meer een SUV-type. Na een dodenrit, althans zo voelt het want de chauffeurs halen inhaalmanoevres uit waarvan ik geleerd heb dat je die nooit moet maken (in de bocht, op de heuvel, niet genoeg ruimte), van 2,5 uur komen we aan. Wat zijn Vietnamezen toch ongeduldig in het verkeer. Onderweg maken we nog een korte stop, bij de plek waar altijd gestopt wordt. Ik herken het inmiddels al, want ik ben er eerder geweest. We worden afgezet bij het pand van de people's committee. De loco-burgemeester is er niet, is in vergadering. Dus eerst op stap met anderen nadat ik het geld heb afgegeven en een ontvangstbewijs heb ontvangen. We gaan lunchen en achterop de brommer, ik bij een politie-agent (weet niet welke soort) en Thuy bij de dame van het Fatherland Front. We genieten een heerlijke lunch en hierna gaan we naar het gehucht waar het huis gebouwd gaat worden. Thuy heeft herhaaldelijk moeten uitleggen wat het project inhoudt, want dit zijn nieuwelingen en weten nog nergens van. Ook de plek waar we naar toe moeten is onderwerp van discussie. Na nog ergens geschuild te hebben voor de stortbui, komen we aan op de plek. Daar worden we ontvangen door iemand van een andere organisatie. Alleen de jongste dochter, Lieu, blijkt thuis te zijn. Ik bekijk het huis, wat die naam echt niet verdient en waar je zelfs je huisdier niet in zou willen laten 'wonen'. Wel staat er een tv. In het huis van de grootmoeder, dat er naast staat en er wel bewoonbaarder uitziet, wordt informatie verzameld over het gezin. Lieu haalt krukjes verderop. In de tussentijd komen ook de moeder en grootmoeder terug. Die waren bamboe snijden in het bos. Ze dragen ieder een zak die volgens mij minstens 25 kg moet wegen. En de dames zijn een stuk kleiner en tengerder dan ik ben. Foto's worden gemaakt en er wordt nog wat verder gepraat. Dan gaan wij weer terug en is het wachten tot de loco-burgemeester er is. Ik word bedankt en uitgenodigd om weer terug te komen als het huis klaar is. Dan gaan we ook naar de thermale baden die daar in de buurt zijn, voornamelijk om de voeten in te dopen en goed voor mensen met reuma. Ook hier weer wat foto's en de documenten worden ondertekend. De loco-burgemeester zegt dat op korte termijn de vergunningen worden afgegeven en dan kan de bouw beginnen. Over een week of twee moet het allemaal klaar zijn. Na een rit van 2,5 uur word ik in de buurt van mijn appartement afgezet en is het inmiddels 6 uur.

Nou zijn jullie weer op de hoogte van mijn niet betaalde maar veel voldoeninggevende activiteiten. Ik heb ook wat foto's in het fotoalbum geplaatst (onder andere van mijn verjaardagsfeestje op kantoor, nog dank voor alle felicitaties) en ik zal ook een video van de weeskinderen toevoegen

Tot gauw weer.